Ta definicja obejmowała Słońce, Księżyc oraz planety: Merku­rego, Wenus, Marsa, Jowisza i Saturna. Pozostałe planety nie były jesz­cze znane. Kiedy zmienił się nasz pogląd na Układ Słoneczny, po sformułowa niu nowej teorii przez Kopernika, słowo planeta zostało przedefinio- wane. Miało oznaczać jedynie te ciała astronomiczne, które poruszają się wokół Słońca. Słońce nie jest zatem uważane za […]

W 1900 roku podano bardziej praktyczną definicję, opartą na odległości pomiędzy dwoma kreskami na specjalnym wzorcu metra umieszczonym w Pary­żu i utrzymywanym w stałej temperaturze, aby uniknąć zmian odległo­ści wynikających ze zmian temperatury. W 1960 roku ta definicja zo­stała zmieniona, aby zaspokoić potrzeby naukowców dotyczące doko­nywania pomiarów wyjątkowo małych odległości. Metr jest obecnie zdefiniowany jako […]

Wszelkie rozumowania posługujące się słowami lub terminami matematycznymi muszą być zdefiniowane, tak aby wszyscy posługi­wali się nimi w ten sam sposób. Pomimo iż definicje oparte są na ogół na obserwacjach, stanowią szczególnie ważną kategorię podstawowych stwierdzeń i punkt wyjścia dla wielu ludzkich rozumowań. Podobnie jak inne sądy, definicje mają nieostre granice. Zapytajcie pięć osób o […]

Takie automatyczne urządzenia, połączone z komputerami, zmieni­ły sposób dokonywania obserwacji, tworzenia i obróbki danych, i sta­nowią podstawę rewolucji informatycznej, która dokonuje się w tej chwili w świecie. Dokładność takich danych zdecydowanie przewyższa dokładność tych uzyskanych w bezpośredniej obserwacji. Jednak instrumenty po­miarowe i komputery czasami robią błędy, a ich skutki mogą być po­ważne. Od czasu do […]

Po latach, stare fotografie stają się coraz bardziej cenne, pozwalają bowiem na stwierdzenie zmian następujących w długich okre­sach. Z obserwacjami tego typu mamy do czynienia w wielu dziedzi­nach nauki. Biologowie używają fotografii mikroorganizmów w po­dobny sposób. Detektywi używają fotografii, aby zgromadzić dane z miejsca zbrodni. Zwróćmy uwagę, jak w supermarketach obliczana jest należność. Kiedy kasjerka […]

Obecnie mamy do dyspozycji wiele instrumentów wspomagających gromadzenie i porządkowanie danych: od prostych instrumentów po­miarowych do teleskopów, mikroskopów, komputerów i wielu innych urządzeń elektronicznych. Dane i informacje obserwacyjne mogą poja­wiać się w formie fotografii, map, tabel liczbowych — następnie mogą być kopiowane i analizowane przez wszystkich zainteresowanych. Na przykład astronomowie nie dokonują wzrokowych obserwacji planet […]

Obserwacji dokonujemy za pomocą naszych pięciu zmysłów wspomaganych przez wszelkiego rodzaju aparaturę do zbierania danych i   dokonywania pomiarów. Możliwych jest wiele rodzajów błędów ob­serwacyjnych, co wynika z ograniczeń zarówno naszych zmysłów, jak i aparatury pomiarowej; z naszych sposobów dokonywania obserwacji i z nieprawidłowego użycia aparatury. Słowo dana oznacza faktyczną informację zebraną w ramach ob­serwacji i uporządkowaną […]

Takie fakty są tak dokładne, jak tylko mogą być. Jeśli pewna osoba żyje pod pew­nym adresem i występuje pod pewnym nazwiskiem, nikt nie będzie skłonny do kwestionowania tego faktu (chyba że chodzi o poszukiwa­nego przez policję bigamistę żyjącego pod dwoma różnymi nazwiska­mi i adresami).Istnieje olbrzymia liczba tego typu specyficznych faktów identyfi­kujących. Są one istotne dla […]