Niepowodzenia szkolne określa się jako stan niesprostania wymaganiom szkoły. Wyniki nauczania uzyskiwane przez ucznia są gorsze od zakładanych. Niepowodzenia szkolne mogą mieć różny stopień nasilenia. W pedagogice istnieje wiele klasyfikacji niepowodzeń w nauce szkolnej. Najczęściej dzieli się niepowodzenia na niepowodzenia ukryte i niepowodzenia jawne. Podstawą do podziału niepowodzeń jest ich ujawnienie przez nauczyciela. Niepowodzenia ukryte są to braki w opanowaniu przez ucznia materiału, o których w zasadzie nauczyciel nie wie. Są one niewielkie, jednak nie ujawnione w porę mogą w miarę narastania stać się przyczyną niepowodzeń jawnych. Niepowodzenia jawne objawiają się otrzymywaniem przez ucznia ocen niedostatecznych. Mogą one mieć charakter przejściowy lub trwały. Najbardziej typowym ich wyrazem jest drugoroczność, zaś krańcową postacią odsiew, czyli przerwanie nauki szkolnej .przed jej ukończeniem. Z uwagi na trudności w ocenie niepowodzeń ukrytych o wielkości problemu można wnioskować na podstawie drugoroczności. W roku szkolnym 1978/79 odsetek uczniów pozostawionych w tej samej klasie na drugi rok w szkołach podstawowych wynosił 2,5°/o. Sytuację opóźnień w nauce w szkole podstawowej niejako podsumowuje czas kończenia nauki w tej szkole przez uczniów. Analiza wieku absolwentów szkoły podstawowej wskazuje, że zaledwie . siedemdziesiąt kilka procent uczniów kończy szkołę podstawową w wieku należnym. Dwadzieścia kilka wykazuje opóźnienie, z czego V3 większe niż jeden rok. Mamy więc w niepowodzeniach szkolnych nie tylko zjawisko drugoroczności ale również wieloroczności.
