Jednak w praktyce pojęcie „trudności wychowawcze” ma swój punkt odniesienia jedynie do moralno-społecznego zakresu wychowania! Trudności bowiem w innych zakresach określa się mianem niepowodzeń szkolnych lub małej sprawności fizycznej. Krańcową postacią trudności wychowawczych, która jest w zasadzie wyrazem niepowodzenia procesu wychowawczego jest niedostosowanie społeczne. Jest to stan niedostosowania się do normalnych warunków społecznych oraz realizacji zadań życiowych przez danego osobnika.
Badania nad etiopatogenezą trudności wychowawczych i niedo- stosówań społecznych młodzieży wskazują na trzy podstawowe źródła tych zjawisk. Są to przyczyny środowiskowe, genetyczne i zdrowotne. W przyczynach środowiskowych na pierwszym miejscu należy wymienić środowisko rodzinne. Rodzina bowiem, jako najmniejsza, ale jednocześnie zwarta i zorganizowana komórka społeczna w największym stopniu kształtuje osobowość dziecka. Dlatego też jakiekolwiek dewiacje w stałości tej rodziny bądź zaburzenia w jej prawidłowym funkcjonowaniu mogą mieć negatywny wpływ wychowawczy na dziecko.
