Czy osiem dziewcząt miało zbyt bujną wyobraźnię i histeryczną osobowość? Być może. Jednak zgodnie z jedną z postawionych hipo­tez, mogły być one dotknięte chorobą wywoływaną przez grzyb rosną­cy na życie i innych zbożach w wilgotnych latach. Chleb zrobiony z takiego zboża zawiera substancje podobne do popularnego w latach sześćdziesiątych narkotyku znanego jako LSD, który także […]

Posługiwano się dwoma głównymi rodzajami dowodów. Jeśli jedna z dziewcząt stwierdziła, że widziała zjawę pewnej osoby, miało to kon­sekwencje w postaci oskarżenia tej osoby, aresztowania i procesu. „Test dotyku” polegał na tym, że jedna z dziewcząt wijących się w konwul­sjach miała zostać dotknięta przez oskarżoną osobę. Jeśli skurcz ustę­pował, był to „dowód”, że oskarżony para […]

Aż do niedawna często zdarzały się takie historie. Jako przykład rozważmy przypadek „czarownic z Salem” w Massachusetts w 1692 roku. 150 niewinnych osób (kobiet i mężczyzn) osadzono w więzieniu jako podejrzanych o czary, spośród nich 19 osądził specjalny sąd, uznał za winnych i skazał na śmierć. Na czym polegało ich przestępstwo? W grudniu 1691 roku zaobser­wowano […]

Ludzie poszukiwali przyczyn tych destrukcyjnych wydarzeń. Gdy­by je znali, prawdopodobnie potrafiliby bronić się przed skutkami znisz­czeń (lub przynajmniej je łagodzić). Z biegiem czasu sformułowano więc pewne hipotezy wyjaśniające te zdarzenia. Ludzie doszli do wnio­sku, że istnieją bóstwa czy nadnaturalne duchy, które kontrolują zdarze­nia przyrodnicze i które —jak ludzie — podlegają ludzkim namiętno­ściom, takim jak miłość […]

Posługując się niewielką flotą złożoną z trzystu małych statków w wąskich przesmykach pomiędzy wyspą Salamis i brzegiem Attyki, Te­mistokles wymanewrował flotę tysiąca wielkich statków perskich i po­konał ją.Ponieważ „rada” podana przez^Apollina okazała się skuteczna, wzro­sło zaufanie do tego sposobu rozwiązywania problemów. Nasz podziw kieruje się jednak w stronę Temistoklesa, który potrafił wskazać taką interpretację wyroczni, […]

W roku 480 przed Chrystusem perski król Kserkses wysiał flotę skła­dającą się z tysiąca statków, aby zaatakować Greków pod Atenami. Przed­stawiciele greckich miast-państw spotkali się na naradzie, by ustalić, co zrobić. Niektórzy sądzili, że należy się poddać, inni z kolei chcieli walczyć, nawet za cenę wielkich strat. Nie mogli dojść do porozumienia.Jak to było w […]

Dzięki procesowi logicznego wnioskowania, który przedyskutuje­my w rozdziale 4., możemy dojść do wniosków umożliwiających nam podjęcie rozwiązywania problemu.W incydencie w, bazie wojskowej kroki 3. i 4. zostały natych­miast wykonane. Pytanie „gdzie jest Chruszczów?” umożliwiło wy­ciągnięcie niezwykle ważnego wniosku. Tak zazwyczaj jednak w sytuacjach problemowych nie jest. Znacznie częściej osiągnięcie konkluzji wymaga zebrania wielu informacji i […]

W opisanym przez nas incydencie w bazie wojskowej fakt, że per­sonel bazy nie mógł porozumieć się telefonicznie z centralą, doprowa­dził do sytuacji, w której brak było danych dla podjęcia decyzji. Potrze­ba było więcej danych. W normalnych warunkach można by zdobyć brakujące informacje w rozmowie telefonicznej. Centrala porozumiała­by się z innymi bazami, aby zweryfikować hipotezę, że […]