Określają je warunki bytowe, środowisko domowe, wykształcenie rodziców. Szczególnie wyraźny wpływ na postępy uczniów w szkole ma wykształcenie rodziców. Stwierdza się, że duży odsetek uczniów drugorocznych ze szkół podstawowych ma rodziców legitymujących się niepełnym wykształceniem podstawowym. Tak wyraźnej korelacji dodatniej, jak między wykształceniem rodziców a powodzeniem szkolnym nie wykazuje się w stosunku do domowych warunków materialnych dzieci drugorocznych 0 szkół podstawowych.
Natomiast został stwierdzony większy wpływ warunków mieszkaniowych. Jest to zrozumiałe, bowiem większa liczba osób przypadających na izbę znacznie utrudnia odrabianie lekcji domowych.
Przyczyny emocjonalne — wiążą się bardzo ściśle z przyczynami społecznymi. Są to zaburzenia emocjonalne ujawniające się w zachowaniu się dziecka. Ich przejawem są: brak zaufania we własne siły, braki ambicjonalne, nieumiejętność skupiania się itp. Mają one bezsprzeczny wpływ na powodzenia szkolne. Trzeba dodać, że często silnie zaznaczone odchylenia emocjonalne od normy stoją na pograniczu patologii.