We wszystkich dziedzinach życia, aby rozwiązywać problemy, stosujemy znane nam fakty. Proces, który powoduje pojawianie się w naszych umysłach rozwiązań, nie jest jeszcze zbadany. Wiemy jednak, że pomocne są w tym pewne procedury. Te procedury zostały udoskonalone przez naukowców w ostatnich stuleciach. Sposób, w jaki naukowcy zmagają się z problemami i dokonują nowych odkryć, nazywamy często metodą naukową. Nie ma jednak jednej uniwersalnej metody rozwiązywania problemów. Jednostki zazwyczaj tworzą własne, ale pewne ogólne zasady są ważne dla wszystkich. Oto kilka z nich. Wszelka działalność polegająca na rozwiązywaniu problemów musi rozpocząć się od rozpoznania prawdziwej ich natury. Na przykład alkoholicy często nie dostrzegają faktu (albo podświadomie nie chcą go dostrzegać), że są uzależnieni od alkoholu. Są skłonni winić zrzędliwą żonę, nieprzyjaznych współpracowników albo szefa, który gani ich za spóźnienia lub nieobecność.
