Zwołuje się zebranie starszyzny plemienia. Dlaczego Słońce gaśnie? Czy to bóg Słońca karze plemię za to, że obraziło go w jakiś sposób? Ktoś ze starszyzny sugeruje, żeby przebłagać boga specjalnymi ofiara­mi i obrzędami  . Ten plan szybko zostaje wprowadzony w ży­cie. I rzeczywiście! W trakcie trwania ceremonii bóg Słońca natych­miast reaguje i powoduje, że Słońce […]

Oczywiście inżynierowie, którzy projektują samochody (lub inne skomplikowane urządzenia), muszą doskonale zdawać sobie sprawę z wszelkich możliwych w nich zależności przyczynowo-skutkowych. Podobnie lekarz musi dobrze znać zależności przyczynowo-skutko­we rządzące ludzkim organizmem. Ekonomista musi rozumieć za­leżności rządzące zjawiskami ekonomicznymi, przepływem pienią­dza, towarów i usług. Dobry psycholog zna mechanizmy rządzące ludzkim zachowaniem. Tak naprawdę istotą każdej nauki, […]

Zwróćmy uwagę, jak znajomość mechanizmów przyczynowo-skut­kowych jest stosowana przy budowie samochodów. W samochodzie jest wiele współpracujących ze sobą części, które razem umożliwiają poru­szanie się samochodu. Podstawową przyczyną ruchu silnika jest ciepło wytwarzane przy spalaniu benzyny. Ono powoduje, że gazy rozprężają się wewnątrz cylindrów, wywołując wzrost ciśnienia i ruch tłoków we­wnątrz cylindrów. To z kolei powoduje […]

Kiedy lekarz zgromadzi dostateczną liczbę danych obserwacyjnych, będzie w stanie wyciągnąć wniosek, stawiając diagnozę dotyczącą na­tury choroby. Kiedy znana jest przyczyna, można podjąć leczenie (bądź łagodzenie skutków, czy zapobieganie rozwojowi choroby).Metoda rozwiązywania problemów przez poszukiwanie przyczyn zjawisk jest charakterystyczna dla podejścia naukowego, które w ostat­nich wiekach osiągnęło wysoki stopień rozwoju. Ten proces spowodo­wał nie tylko […]

Znajomość przyczyn i skutków zjawisk jest bardzo ważna. Na przy­kład kiedy lekarz bada pacjenta, pierwszym zadaniem jest postawienie diagnozy, co polega po prostu na „ustaleniu natury choroby”. W więk­szości wypadków pozwala to znaleźć przyczyny dolegliwości. Cel ten osiąga się przez dokonanie wielu pomiarów i testów. Każdy taki test jest małym eksperymentem, którego celem jest dostarczenie danych […]

Wiele osób pragnie prostych odpowiedzi dotyczących związków przyczynowo-skutkowych. Pragną usłyszeć jedną prostą odpowiedź jako „tę właściwą”. Jednak życie jest bardziej skomplikowane; złożone zja­wiska mają wiele przyczyn. Na przykład, co jest przyczyną wzrostu przestępczości w Stanach Zjednoczonych? Narkotyki? Przemoc w tele­wizji? Dostępność broni? Rozpad rodziny? Bieda? Slumsy? Rozpad systemów wartości? Niewłaściwe wychowanie w domu? Lenistwo i upadek […]

Naukowcy odkryli bowiem, że zarówno chmura, jak i towarzyszący jej deszcz powstają, kiedy powietrze się oziębia i woda skrapla się w postaci miniaturowych kropelek. One tworzą chmurę. Kiedy stają się dostatecznie duże, spadają na ziemię.Kopnij ścianę — zaboli cię noga. Kopnij znowu — noga zaboli cię ponownie. Jeśli zrobisz to pięćdziesiąt razy, z pewnością dojdziesz […]

Dzisiaj naukowcy odkryli prawdziwe przyczyny wielu zjawisk, umożliwiając nam ich zrozumienie, a nawet — do pewnego stopnia — kontrolowanie.Jednym z podstawowych celów badań naukowych (a często także na­szego potocznego rozumowania) jest odkrywanie przyczyn zjawisk. Co jednak mamy na myśli, kiedy mówimy o „przyczynie” wystąpienia ja­kiegoś zjawiska? Związek przyczynowy przypomina następstwo zja­wisk: najpierw pojawia się pierwsze […]